Στοιχεία για τη διατροφή, τις νόσους, τη βλάστηση
Τα απολιθωμένα περιττώματα παρέχουν πολύτιμα στοιχεία σχετικά με την προϊστορική διατροφή, τις νόσους αλλά και τη βλάστηση.
Οι ελέφαντες, οι αντιλόπες και τα άλογα είναι μεταξύ των σύγχρονων ζώων που αφοδεύουν σε συγκεκριμένα – προκαθορισμένα από την ομάδα τους – σημεία. Με τον τρόπο αυτόν οριοθετούν την περιοχή τους αλλά μειώνουν και τις πιθανότητες εξάπλωσης παρασίτων.
Ωστόσο ακόμη και αν αυτά τα ζώα του σήμερα κάνουν τις μεγαλύτερες δυνατές… προσπάθειες, δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να φθάσουν στο επίπεδο του τεράστιου «θησαυρού» της «τουαλέτας» της Αργεντινής η οποία σπάει το ρεκόρ της αρχαιότερης τουαλέτας ξεπερνώντας το προηγούμενο κατά 220 εκατομμύρια χρόνια.
Οι ερευνητές δημιούργησαν ένα «μουσείο» περιττωμάτων
Τα απολιθωμένα περιττώματα που βρέθηκαν σε επτά διαφορετικά σημεία της περιοχής Τσανιάρες στην επαρχία Λα Ριόχα είχαν… ενδιαφέροντα σχήματα: ορισμένα διέθεταν το σχήμα του λουκάνικου, άλλα του αβγού. Οσο για τη χρωματική παλέτα αυτή κάλυπτε μεγάλο εύρος: από ανοιχτό γκρίζο ως σκούρο καφέ-μοβ.
«Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία σχετικά με το ποιος ήταν ο ‘ένοχος’» ανέφερε ο δρ Λούκας Φιορέλι από το Επαρχιακό Κέντρο Ερευνών της Ριόχα (CRILAR), ο οποίος ανακάλυψε τα απολιθωμένα «δωράκια». «Μόνο ένα είδος θα μπορούσε να έχει παραγάγει τόσο μεγάλα περιττώματα – και μάλιστα βρήκαμε οστά αυτού του είδους παντού στην περιοχή γύρω από την… τουαλέτα».
Ο δινοδοντόσαυρος
Ο «ένοχος» ήταν ο δινοδοντόσαυρος, ένα φυτοφάγο ζώο με μήκος περί τα 2,5 μέτρα που έμοιαζε με τους σημερινούς ρινόκερους. Οι δινοδοντόσαυροι ανήκαν στους Δικυνόδοντες, ζώα με δύο χαυλιόδοντες, από όπου προέκυψε και το όνομά τους. Οι Δικυνόδοντες ήταν ερπετά που έμοιαζαν με θηλαστικά και έζησαν στην Τριασσική περίοδο οπότε και άρχισαν να εμφανίζονται οι πρώτοι δεινόσαυροι.
Το γεγονός ότι τα ζώα αυτά μοιράζονταν την ίδια… τουαλέτα δείχνει ότι ζούσαν σε ομάδες στις οποίες υπήρχαν καλοί λόγοι για αφόδευση με «στρατηγική» προς όφελος της αγέλης. «Καταρχάς ήταν σημαντικό να αποφεύγονται τα παράσιτα – ως γνωστόν δεν αφοδεύουμε εκεί που τρώμε. Την ίδια στιγμή όμως η συγκεκριμένη τακτική αποτελούσε και μια προειδοποίηση προς τους θηρευτές: είναι σαν οι δινοδοντόσαυροι να έλεγαν ότι ‘κοίταξε τι αφήνουμε πίσω μας. Είμαστε μεγάλο κοπάδι, οπότε τον νου σου’!» εξήγησε ο δρ Φιορέλι.
Ο κύριος εχθρός: ο Luperosuchus
Στην προκειμένη περίπτωση ο κύριος θηρευτής ήταν ο φοβερός Luperosuchus, ένα σαρκοφάγο ζώο που έμοιαζε με κροκόδειλο και του οποίου το μήκος έφθανε τα οκτώ μέτρα.
Και μπορεί ο κύριος «εχθρός» να ήταν θεόρατος, όμως θεόρατο ήταν και το… νεκροταφείο περιττωμάτων του οποίου ο στόχος ύπαρξης ήταν να τον φοβίσει. Οι ερευνητές κατέγραψαν 94 απολιθωμένες «εκπλήξεις» ανά τετραγωνικό μέτρο – ενώ συνολικά απολιθωμένα περιττώματα βρέθηκαν σε μια έκταση 900 τετραγωνικών μέτρων.
Η ανακάλυψη προϊστορικών «νεκροταφείων» περιττωμάτων δεν είναι κάτι καινούργιο, ωστόσο είναι πολύ σπάνιο να εντοπιστεί μια τέτοια πλούσια «πηγή» αφού τα περιττώματα αποσυντίθενται πολύ εύκολα.
Σύμφωνα με τον δρα Φιορέλι τους συγκεκριμένους «θησαυρούς» έσωσε – για να μας παραδοθούν άθικτοι – ένα στρώμα στάχτης «όπως ακριβώς συνέβη στην Πομπηία».
Οι χρονοκάψουλες
Και μπορεί να νομίζετε ότι το ζήτημα είναι το λιγότερο των.. υπονόμων, όμως οι ερευνητές τονίζουν πως τα απολιθωμένα περιττώματα αποτελούν «χρονοκάψουλες». «Αν κάποιος τα σπάσει εντός τους υπάρχουν ίχνη εξαφανισμένων φυτών, μυκήτων και παρασίτων του εντέρου» εξήγησε ο Μάρτιν Χεχενλάιτνερ, που ήταν εκ των συγγραφέων της μελέτης και συμπλήρωσε: «Μας προσφέρουν μια πολύ καλή ματιά στα αρχαία οικοσυστήματα – μας δείχνουν τη βλάστηση και την τροφική αλυσίδα εκείνης της περιόδου. Επρόκειτο για έναν σημαντικό σταθμό στην εξέλιξη. Τα πρώτα θηλαστικά ζούσαν εκείνη την περίοδο μαζί με τους ‘παππούδες’ των δεινοσαύρων. Ισως με αυτά τα απολιθώματα μπορέσουμε να μάθουμε περισσότερα για το περιβάλλον το οποίο οδήγησε στην κυριαρχία των δεινοσαύρων».
